Türkiye’nin Enerji Dönüşümü ve Yenilenebilir Enerji Stratejisi’ni açıklayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerjide önemli bir dönüşüm başlattıklarını söyledi. Enerjide 2035 vizyonunu paylaşan Bakan Bayraktar, 2035 RES-GES kurulu güç hedefini dört kat artırarak 120 bin MW’a çıkardıklarını bildirdi.
2035 yılına kadar enerjide dönüşüm için 108 milyar dolarlık yatırım projeksiyonu açıklayan Bakan, Eylül 2024 itibarıyla toplam kurulu güç içinde yüzde 59 paya sahip olan yenilenebilir enerjide yeni yatırımların önünü açmak için düğmeye bastıklarını kaydetti. Bugünkü tabloda yatırım sürecindeki kapasitenin yaklaşık 70 bin MW olduğunu açıklayan Bayraktar, yatırımcının elindeki bu kapasiteyi acil hayata geçirmek için harekete geçtiklerini belirtti. 2035 hedefine ulaşmak için yıllık 7 bin 500- 8 bin MW’lık kurulu gücü devreye almak gerektiğini anlatan Bayraktar, “2024’te 2 bin MW ile başlıyoruz” dedi.
Bakan Bayraktar’ın verdiği bilgilere göre, yeni dönemde güneş, rüzgar enerji santralı lisansları için YEKA (yenilenebilir kaynak alan) modeli değiştirildi. Bakan Bayraktar’ın aktardığına göre, YEKA ihalelerinde yarışma modeline geçilecek, her yıl güneş ve rüzgârda 2 bin megavatlık ihale yapılacak. 28 Ekim’de bin 200 megavatlık 5 RES, 4 Kasım’da da toplam 800 megavatlık 6 GES ihalesi duyurulacak. RES ihalesi 28 Ocak 2025’te, GES ihalesi ise 4 Şubat’ta yapılacak. Bunun için ÇED gibi süreçler, ‘süper izin’ mekanizmasıyla kısaltılacak.
YEKA’daki yeni modeli “Geçmişte yaşadığımız bütün tecrübeleri dikkate alarak optimum bir model ortaya koymaya çalıştık” diyerek anlatmaya başlayan Bakan Bayraktar, yeni YEKA modeli ile kurulacak rüzgar enerji santrallerine (RES) ilk 72 ay süresince üretecekleri elektriği serbest piyasa fiyatlarından sisteme satabilme imkanı tanınacağını açıkladı.
Bakan Bayraktar, “Serbest piyasada kilovatsaat fiyatı 4.95 cent’in altına gelirse bunu koruyacağız diyoruz. Elbette bu biraz sistemin santrallerin hızlı şekilde devreye alınmasıyla bazı projelerde üç-dört yılda, yatırım döneminde biraz daha gelir arttırıcı bir model öngördük. Sonraki 20 yıllık süreçte, ihalede oluşan fiyat neyse, o fiyattan alım garantisini vermiş olacağız” dedi.
Bakan Bayraktar, YEKA modelinde taban fiyat garantisi verilmesinin gerekçesini anlatırken, “Çünkü finansmanın sağlanabilecek bir noktada olması gerekiyor ki, bekleyenler, vazgeçilenler, askıda kalanlar olmasın istiyoruz. Eğer fiyat tabana indikten sonra da hâlâ yarışma devam ediyorsa, lisans üzerinden, kapasite bedeli üzerinden bir yarışma yapılacak” açıklamasını yaptı.
YEKA’larda döviz bazlı fiyat garantisi ve asgari yerlilik şartları koyulacağını aktaran Bakan, uluslararası yatırımcıları da çekebilmek için uluslararası tahkim olacağını belirtti. YEKA projelerinde yarışmacılardan iletim bedeli istenmeyeceğini ileten Bayraktar, bunun baştan kamu eliyle ödenip daha sonra YEKDEM’den geri alınacağını söyledi.