Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
ilişkili haberler
İSTANBUL (AA) – “Cemo”, “Köprüaltı Çocukları”, “Keşanlı Ali Destanı”, “Demir Yol” ve “Hamal” adlı yapımların da aralarında olduğu çok sayıda unutulmaz filmde rol alan, “Tellak Ali” ve “Hamal’ın Uşakları” adlı kitapları kaleme alan usta oyuncu ve yazar Fikret Hakan’ın vefatının üzerinden 7 yıl geçti.
Asıl adı Bumin Gaffar Çıtanak olan Hakan, edebiyat öğretmeni, çevirmen Abdullah Gaffar Güney (Çıtanak) ile hemşire Fatma Belkıs Hanım’ın oğlu olarak Balıkesir’de 23 Nisan 1934’te dünyaya geldi. Sanatçının çocukluğu, babasının görevi nedeniyle farklı şehirlerde geçti.
Fikret Hakan’ın çok iyi Rusça bilen babasının çevirdiği kitapları da içeren zengin bir kitaplığı oldu, küçük yaşlardan itibaren okumak ve yazmak yaşamının ayrılmaz bir parçası haline geldi.
Sanat altyapısını, Anadolu’da sinemalarda izlediği filmlerle oluşturan sanatçı, çocuk yaşlarda oyuncu olmak istediğine karar verdi.
Hakan, henüz ortaokul öğrencisiyken ailesiyle İstanbul’a geldi ve aynı dönemde tiyatroyu keşfetti.
Mahalledeki arkadaşlarıyla gitmeye başladığı tiyatrodan çok etkilenen sanatçı, bir yandan da edebiyata ilgi duyarak yazılar kaleme almaya başladı.
Oyunculuğa “Üç Güvercin Opereti” ile Ses Tiyatrosu’nda başladı
Taksim Atatürk Lisesinde okurken İstanbul Ekspress’te gazeteciliğe başlayan Hakan, bazı edebiyat dergilerinde hikayelerini okuyucuyla buluşturdu.
Fikret Hakan, 1950’de Ses Tiyatrosu’nda “Üç Güvercin Opereti”yle sahneye çıkarak oyunculuğa başladı, bir süre sonra sinemaya yöneldi.
Bir söyleşide sanatçı, o dönemi şu sözlerle anlatmıştı:
“1950 yılında o zamanki Ses Tiyatrosu’nda rahmetli Münir Hayri Egeli, batılı bir format içerisinde yeni müzikaller sahneye koymaya başladı. Ben de sınava girdim, kazandım ve bir lira yevmiye ile ‘Üç Güvercin Opereti’ ile tiyatroya başladım. O yıl, 16 yaşlarında, çocuklukla delikanlılık arasında tıfıl bir çağda ‘Üç Güvercin’, ‘Leblebici Horhor’ ve ‘Afrodit’ gibi piyeslerde irili ufaklı rollerde oynadım. Böylece Yeşilçam’a giden yolu tiyatro ile dürtüklemeye başladım. 1952 yılında Yeşilçam Sokağı’nda dört günlük bir figüranlık dönemim var. Yeşilçam Sokağı’nda beni bir nevi keşfettiler.
1952 yılında Köprüaltı Çocukları ile sinemaya başladım. 250 lira para biçtiler. O zamanki rakamlara göre hiç de fena bir para değildi. Benim gibi tıfıl, Taksim Lisesinde okumaya çalışan bir çocuk için 15 günde bir gidip on, yirmi kağıt almak keyifli bir iş oluyordu. Sinemada her yaptığımı bilinçli olarak yaptım. Hiçbir zaman kaşının gözünün güzelliğine güvenen salaklardan olmadım. Yakışıklı adamdım ama aklımı, yeteneğimi, tiyatro ve edebiyat birikimimi arka plana itmedim. Çünkü benim formasyonum yazarlık aslında. 1955 yılında Lütfü Akad’ın yönettiği, Yaşar Kemal’in senaryosunu yazdığı, Duru Film’in yapımcılığını yaptığı ‘Beyaz Mendil’ yaşamımın en büyük şansı oldu. Rahmetli Naci Duru’ya, Süreyya Duru’ya, sevgili hocam, ağabeyim, ustam Lütfü Akad’a, bana o şansı verdikleri için sonsuz teşekkürler ediyorum.”
Sanatçı, “Köprüaltı Çocukları” filminin ardından “Beyaz Mendil”, “Gelinin Muradı” ve “Dokuz Dağın Efesi” filmlerinde izleyicilerin karşısına çıktı.
Yüzlerce filmde rol aldı
Usta oyuncu, Ses Tiyatrosu’nun yanı sıra Çığır Sahne, Cep Tiyatrosu, Küçük Sahne, Oraloğlu Saat 6 Tiyatrosu, kurucusu olduğu Sahne 8 ve Fikret Hakan tiyatrosu gibi topluluklarda rol aldı.
Kariyeri boyunca yüzlerce sinema filmi ve onlarca dizide oynayan, 1970’lerde senarist, yönetmen ve yapımcı olarak sektörde yer alan Hakan, “Üç Arkadaş” ve “Keşanlı Ali Destanı”yla ününü katladı.
Bir dönem müziğe ve sahnelere yönelen oyuncular furyasında da yer alarak, 1970-1975’te “Cemo/Dedikleri Gerçek İmiş”, “Dostun Gülü/Löberde” ve “Aşk Uğultusu/Sancı” plaklarını yaptı.
Usta oyuncu, gazino performansları ve sunuculuk deneyiminin ardından Yeşilçam’ın sıkıntılı dönemlerinde Marmaris’e taşınarak, 1980’lere kadar burada yaşamını sürdürdü.
1998’de Devlet Sanatçısı ünvanını aldı
Devlet Sanatçısı ünvanını 1988’de alan Hakan, “Tellak Ali” ve “Hamal’ın Uşakları” isimli öykü kitaplarının yanı sıra “İnce Müzikli Otobüsler” ve “İmbikçi Duvar” isimli iki şiir kitabına da imza attı.
Fikret Hakan, 1914’ten 1996’ya kadar geçen süreçte yıl yıl öne çıkan oyuncuları, yönetmenleri, filmleri, olayları aktardığı, özel fotoğraflar ve afişlerle desteklenen “Türk Sinema Tarihi” adlı eseriyle Türk sinema seyircisine unutulmaz bir arşiv sundu.
Tarık Buğra’nın aynı adlı eserinden 1983’te uyarlanan, Yücel Çakmaklı’nın yönettiği TRT yapımı “Küçük Ağa” dizisinde “Çolak Salih” karakteriyle unutulmazlar arasına giren sanatçı, kariyeri boyunca Lütfi Akad, Metin Erksan, Atıf Yılmaz ve Memduh Ün gibi usta isimlerle çalıştı.
Bir yandan yumuşak gülüşü, bir yandan sert bakışları ve her şekle bürünen yüzüyle her filmine ayrı imza atan sanatçı, salon adamı, köy delikanlısı, işçi, patron, polis, dolandırıcı, iyi, kötü ayrımı yapmadan tüm rolleri hakkını vererek canlandırdı.
Genellikle aynı yüz ve konuları perdede görmek isteyen seyirci ve bu talebi dikkate alan yapımcılar başlangıçta Hakan’ın bu sıra dışı oyunculuk anlayışını yadırgasa da o canlandırdığı karakterlerle takdir toplamayı sürdürdü.
Hakan, verdiği bir röportajda genç sinemacılara tavsiyelerde bulunarak, “Dedikodu tavrı içerisine girmeksizin her oyuncu ya da yönetmen namzedi mutlak surette meraklı olmak zorundadır. Merakını kaybeden bir insandan hiçbir şey bekleyemezsin. Hele biz alaylılar için merak etmeden bir yere varamazsın.” ifadelerini kullandı.
Ünlü sanatçı, 11 Temmuz 2017’de tedavi gördüğü hastanede 83 yaşındayken hayatını kaybederek, Zincirlikuyu Mezarlığında toprağa verildi.
Aldığı ödüller ve rol aldığı yapımlar
Fikret Hakan, 1965’te “Keşanlı Ali Destanı”yla Antalya Film Festivali’nde ve İzmir Enternasyonal Fuarı 1. Film Şenliği’nde “En İyi Erkek Oyuncu Ödülü”, 1968’de “Ölüm Tarlası”yla Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Erkek Oyuncu Ödülü”, 1971’de “Hasret”le Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Erkek Oyuncu Ödülü”, 1993’te “Yalancı”yla 30. Antalya Film Şenliği’nde “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü”, 1997’de 34. Antalya Film Şenliği’nde “Yaşam Boyu Onur Ödülü” ve 2012’de Engelsiz Yaşam Vakfı tarafından verilen “Yaşam Boyu Meslek ve Onur Ödülü”nün sahibi oldu.
Hakan, 1971’de “Sürgünden Geliyorum”, 1973’te “Cennetin Kapısı”, 1975’te “En Büyük Patron”, 1976’da ise “Sürgün” ve “Hamal” filmlerinin yönetmenliğini yaptı.
Sanatçı ayrıca “Hamal” dışındaki bu filmlerin senaryolarını da kaleme aldı.
Usta sanatçının rol aldığı bazı yapımlar ise şöyle:
“Birleşen Gönüller, Bir Zamanlar Osmanlı Kıyam, Sır Kanunu Gümüş Lale Burası Osmanlı 1711, Ölü Yaprak Vuruşu, Unutulmaz, Kartallar Yüksek Uçar, Dün Gece Bir Rüya Gördüm, Kurşun Yarası, Baba, Ekmek, Hanımın Çiftliği, Gülbeyaz, Gün Doğmadan, Küçük Ağa, Beni Böyle Sev, Pembe İncili Kaftan, En Büyük Patron, Pir Sultan Abdal, Cennetin Kapısı, Sürgünden Geliyorum, Yemen’de Bir Avuç Türk, Paralı Askerler, Target: Harry, Nuh’un Gemisi, Korkusuzlar, Keşanlı Ali Destanı, Zoraki Milyoner, Kardeş Gibiydiler, Yılanların Öcü, Hatırla Sevgilim, Karacaoğlan, Beyaz Cehennem/Cingöz Recai, Köprüaltı Çocukları.”
Muhabir: Hilal Uştuk
