Amerikan Wall Street Journal gazetesi, 2020’nin ilk yarısında yabancı yatırımcıların TL tahvil piyasasından çıkışlarının 7 milyar doları aşarak rekor kırdığını yazdı. Hisse senedi piyasasından da yabancıların 4 milyar dolarlık çıkış yaptığını ve Borsa İstanbul’da yabancı payının 16 yıl sonra ilk kez yüzde 50’nin altına düştüğünü belirten gazete, ülkede ödemeler dengesi krizi riskinin arttığına dair spekülasyonların ortaya çıktığını aktardı.
Yabancıların çıkışının dış finansmana bağımlı Türkiye ekonomisi üzerindeki baskıyı artırdığına dikkat çeken gazete, yabancıların Türk tahvillerindeki payının 2013’teki seviyesinin yaklaşık üçte biri olan yüzde 5’e düştüğünü hatırlattı.
Merkez Bankası’nın (TCMB) fonlama faizlerini enflasyonun altına çekmesi ve reel getirinin sıfırın altına düşmesinin yabancı çıkışında etkili olduğuna işaret eden WSJ, Aberdeen Standard Investments yatırım yöneticisi Viktor Szabó’nun “Yabancıların Türkiye’den çıkışı gerçekten eşi benzeri görülmemiş düzeyde” yorumuna yer verdi.
Bu yıl salgın nedeniyle Avrupa Birliği’nin Türkiye’den otomobil ve tekstil alımını erozyona uğrattığını ve ülkenin turizmden döviz gelirini sildiğini belirten gazete, TCMB rezervleri harcanmasına rağmen TL’nin dolar karşısında yüzde 13 değer kaybettiğini aktardı.
Ashmore Group’tan araştırma direktörü Jan Dehn, “Kimse artık Türkiye’nin uzun vadeli tahvillerini almak istemiyor. Bu stres işaretlerinden biri” dedi. WSJ, Szabó ve Dehn’in Türk tahvillerinden tamamen çıktığını da aktardı.
BlueBay Asset Management’ten Timothy Ash de “Büyümeyi, krediyi seviyorlar, iş yaratmak istiyorlar ama bu hiç dengeli değil” yorumunu paylaştı.
TCMB’nin faizleri hızla indirdiğine ve pandemi döneminde kredi hacminin rekor düzeyde artırıldığını belirten WSJ, yatırımcıların kredilerin geri dönüşü konusunda kaygılarının artmakta olduğunu kaydetti.
Bankalardan takasla (swap) ödünç alınıp rezerve eklenen dövizlerin TL’yi desteklemek ve artan cari açığı finanse etmek için kullanıldığını belirten gazete, bu durumun yatırımcılar arasında ülkenin bir ödemeler dengesi krizine yaklaşmakta olduğu spekülasyonuna neden olduğunu belirtti.
Analistler, bu durumun Türkiye’yi krizi çözmek için para biriminin değer kaybetmesine izin verip faizleri artırmaya, ekonomik büyümeyi düşürmeye ya da kurtarma paketi aramaya zorlayabileceğini öne sürdü.
Council on Foreign Relations’dan (Dış İlişkiler Konseyi – CFR) Brad Setser, “Oyuna devam edebilirsiniz ancak gerçekten kötü bir sonuç riskini artırıyorsunuz” dedi.