Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
ilişkili haberler
ANKARA (AA) – Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türk
Hızlandırıcı ve Işınım Laboratuvarı’nda (TARLA) devreye alınan elektron
hızlandırıcısı sayesinde elde edilecek kabiliyetlerle sağlıktan
havacılığa, çevreden uzaya kadar pek çok alanda bilim ve mühendislik
araştırmalarının önünün açılacağını söyledi.
TARLA Elektron Hızlandırıcısı Devreye Alma Töreni (Faz-1) Ankara Üniversitesi Gölbaşı Yerleşkesi’nde gerçekleştirildi.
Kacır,
burada yaptığı konuşmada, Faz-1 20 meV (em-ivi) demet hattıyla, yerli
donanım ve yetkinlikleriyle Türkiye’nin süper iletken elektron
hızlandırıcı teknolojisine sahip dünyadaki 4 ülke arasında yer almasını
sağlayacak tesisin ülkeye ve millete hayırlı olmasını diledi.
Bilgiyi
üretme ve uygulamaya geçirme kapasitesinin geliştirilmesinde ve yüksek
katma değerli ürün ve hizmetleri destekleyecek nitelikte AR-GE ve
yenilik faaliyetlerinin artırılmasında araştırma altyapılarının önemine
dikkati çeken Kacır, sağlık teknolojilerinden nanomalzemelere, güneş
enerjisi teknolojilerinden astrofizik ve uzay gözlemlerine, birçok
alanda faaliyet gösteren araştırma altyapılarını ülkenin bilim temelli
kalkınmasında itici güç olarak gördüklerini dile getirdi.
Araştırma
altyapılarının her birinin etkin AR-GE yönetim kapasitesine sahip, ülke
için öncelikli ve kritik alanlarda araştırmalar yapan, nitelikli AR-GE
personelini bünyesinde bulunduran merkezler olduklarını ifade eden
Kacır, “Kamu kaynaklarıyla kurulmuş ve desteklenmeye devam eden bu
ulusal araştırma altyapılarımızın ülkemizin ihtiyaç duyduğu teknoloji
başlıklarında bilgi, teknoloji ve insan kaynağı geliştirme
performanslarını Araştırma Altyapıları Komisyonumuz koordinasyonunda
yakından takip ediyoruz.” dedi.
Araştırma altyapılarına 2,3 milyar liralık ödenek
Kacır,
söz konusu komisyonun 2017’den bugüne yeterliklerini onayladığı 10
ulusal araştırma altyapısında, Türkiye’nin aydınlık geleceğine ışık
tutacak 800’e yakın nitelikli AR-GE personelinin görev yaptığını ifade
etti.
Araştırma altyapılarının geçen yıl 360’tan
fazla proje yürüttüğünü ve 549 etki faktörü yüksek yayın
gerçekleştirdiğini anlatan Kacır, yürütülen çalışmalarda 500’den fazla
stajyer ve proje bursiyerinin yer aldığını bildirdi.
Kacır,
bu durumun Türkiye’nin bilim ve teknoloji odaklı kalkınma yolculuğunda
araştırma altyapılarının önemini gösterdiğine işaret ederek, şunları
kaydetti:
“Önümüzdeki dönemde üretilen bilginin
ticarileşmesine dönük çalışmalarımızı hızlandıracağız. Kamu kaynaklarını
araştırma altyapılarımız bünyesinde yürütülen çalışmaların hizmetine
sunmaya devam edeceğiz. 2017’den bu yana komisyonumuz onayıyla toplam 2
milyar 284 milyon lira ödenek aktardık. 2024 için 926 milyon lira ödenek
tahsisi yapıldı. Bu araştırma altyapılarından biri de bugün açılışını
yaptığımız TARLA. Devletimizin bugüne kadar 35 milyon avro kaynak tahsis
ettiği TARLA, süper iletken hızlandırma teknolojisini kullanarak
elektron hızlandırma kabiliyetini ülkemize kazandırdı.”
“TARLA bilimsel çalışmaların önünü açacak”
TARLA’nın
yaptığı bilimsel çalışmaların “en küçüğün doğası”nı anlatacağını,
dolayısıyla “en büyüğün” işleyişi hakkında ipuçları vereceğini belirten
Kacır, şu değerlendirmede bulundu:
“Işık hızında
elektronların üretimi gibi sahip olduğu teknoloji altyapısı ve
yeteneğiyle TARLA, uygulamalı temel bilim ve mühendislik dallarında
araştırmaların önünü açacak. Özellikle elektron hızlandırıcısıyla
radyasyon yönetiminde elde edeceğimiz bilgi birikimi ve kabiliyetler,
sağlık gibi birçok öncelikli alanda ulusal ihtiyaçlarımıza cevap
verecek. Kanser hastalarının tedavilerinde önemli bir aşama olan ve
‘ışınlama tedavisi’ olarak bilinen tıbbi yöntemin temelinde,
hızlandırıcı teknolojilerle geliştirilen ve kanserli bölgelere yüksek
hassasiyetle radyasyon verilmesine imkan tanıyan ‘medikal linak’
sistemleri yer alıyor. TARLA artık yerli medikal linak tasarımı ve
üretimini yapabilecek ulusal bir araştırma tesisi haline gelecek.
Hızlandırıcımızda, ayrıca havacılık ve uzay sanayisinin ihtiyaç duyduğu
yüksek radyasyon ve ısı gibi zorlayıcı dış faktörlere dayanıklı özgün
malzemelerin ülkemizde test edilmesi, geliştirilmesi ve üretilmesinde
yararlanılabilecek. Devreye aldığımız elektron hızlandırıcısı tüm
fazlarıyla tamamlandığında parçacık fiziği, nükleer fizik, biyoteknoloji
ve nanoteknoloji, genetik, malzeme, endüstri, metroloji, çevre, kimya,
ilaç, maden, enerji, savunma, uzay, iletişim gibi pek çok alanda
araştırma, eğitim ve uygulama imkanı sağlayacak.”
Kacır,
Türkiye’nin, öncül teknolojilerin geliştirilmesi için altyapı imkanı
sağlayacak olan yüksek teknolojiye sahip tesisin kurulumunun en kritik
aşaması olan Faz-1 elektron hızlandırıcısının devreye alınmasıyla
hızlandırıcı teknolojilerine dayalı bilimsel kapasitesinin gelişimi için
önemli bir eşiği aştığını söyledi.
“AR-GE çalışmalarına hız kazandıracağız”
TARLA
bünyesinde araştırmacıların halihazırda 2’si Avrupa Birliği (AB), 9’u
da TÜBİTAK destekli olmak üzere 11 proje yürüttüğünün altını çizen
Kacır, Ürdün’de yer alan ve Orta Doğu’nun sinkrotron tesisi barındıran
ilk büyük uluslararası araştırma merkezi SESAME’de, Türkiye Enerji,
Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunca (TENMAK) sürdürülen projede, Türk
x-ışını demet hattının üretim, kurulum ve ilk işletim sürecinin
tamamının TARLA tarafından yürütüldüğünü dile getirdi.
Kacır,
TARLA’nın hızlandırıcısının tam kapasiteyle devreye alınması için tüm
gerekli desteği sağlamaya devam edeceklerini belirterek, “Yürütülen
öncül ve özgün AR-GE çalışmalarına hız kazandıracağız. Enerji
hesaplamalarından güvenliğe pek çok alanda kamu, özel sektör ve
üniversitelerimizle yürütülecek nitelikli projelerle, yayın ve patent
sayılarımızı artıracağız. TARLA, bünyesindeki karakterizasyon, lazer,
çevre ve biyoteknoloji laboratuvarıyla Türk bilimine katkı sağlamak için
çalışmalarına devam edecek, kendi öz yeterliliğini sürdürebilir hale
getirecek.” diye konuştu.
Milli Teknoloji Hamlesi
vizyonu doğrultusunda, bugün açtıkları merkez gibi yeni araştırma
altyapılarıyla teknolojinin takipçisi değil, teknolojiye yön veren bir
ülke olma yönündeki kararlılıklarını sürdüreceklerini vurgulayan Bakan
Kacır, “Bilime ve bilimsel araştırmalara en üst düzeyde kıymet vermeye
devam ederek, ülkemizin kritik teknolojileri milli olarak
geliştirebilmesi, yüksek teknoloji alanlarında rekabetçi ürün ve
hizmetler sunması için sahip olduğu yetkinlikleri daha ileriye
taşıyacağız.” ifadelerini kullandı.
Kacır, bilim
insanlarının, Türkiye’deki uygun şartlar ve desteklerle bilim dünyasında
öncü ve yenilikçi çalışmalarıyla adlarından söz ettirmeye devam
edeceklerini de söyledi.
Türkiye’de bilimsel
araştırma kapasitesini geliştirmek üzere hayata geçirdikleri her bir
yatırımı, her bir projeyi bu inançla gerçekleştirdiklerini vurgulayan
Kacır, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Bundan
sonra da aynı inanç ve kararlılıkla yolumuza devam edeceğiz. Bütün bu
kritik altyapıların Türkiye’ye kazandırılmasında ve Cumhuriyetin ikinci
asrını Türkiye Yüzyılı yapma yolunda bilim temelli kalkınma
çalışmalarımıza en güçlü şekilde destek veren, bizleri cesaretlendiren
Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’a şükranlarımızı sunuyoruz. Onun
güçlü ve sağlam iradesi olmasaydı Türkiye’nin bu asırlık atılımları
gerçekleştirmesi mümkün olmazdı.”
Muhabir: Zeynep Duyar
