Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
ilişkili haberler
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hafta başında Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen kamuya ait sigorta şirketlerinin varlık fonu altında toplandığı Türkiye Sigorta tanıtım töreninde Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) toplanan paralar ile özel sektöre uzun vadeli düşük maliyetli kredi sağlanabileceğini de söyledi. Söz konusu açıklamaya muhalefetten büyük tepki geldi.
CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, konu hakkında yaptığı açıklamada sert ifadeleri kullandı.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nin vatandaşın birikimi olduğunu söyleyen Erdoğdu, “Şimdiye kadar Türkiye’deki tüm kaynaklar tüketildi. Yap-İşlet-Devret aracılığıyla sürekli borçlandırıldık, merkez bankası durmadan para basıyor. Varlık Fonu üzerinden Hanize’ye paralel bir hazine daha oluşturdular.” açıklamasında bulundu.
Kamu bankalarının dövize müdahalesi sonucu tüm kaynakların tükendiğini belirten Aydoğdu, “Ekonomide bilinenden daha derin bir durgunluk söz konusu ki, bunlar vatandaşın birikimlerine de göz diktiler. Böyle bir hareket vatandaşın mülkiyet hakkına tecavüz olur. Ben bunu şuna benzetiyorum; parası biten vatandaş, ‘belki para koymuş da unutmuşumdur’ diye yazlık ceketin cebine bakar ya, işte BES’e el koymak da onun gibi. Eğer bu gerçekleşirse Türkiye’de büyük bir güvensizlik olur. Sadece Bireysel Emeklilik Sistemi’ne karşı değil, aynı zamanda bankacılık, sigortacılık sistemine büyük bir güvensizlik oluşur.” ifadelerini kullandı.
CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke ise konu hakkında yaptığı açıklamada, “AKP Genel Başkanı’nın Bireysel Emeklilik Sisteminde biriken fonu, reel sektöre kredi olarak verebileceklerine dair sözleri, çok haklı olarak vatandaşta endişelere neden oldu.” ifadelerini kullandı.
Yaşananların bir hayal pazarlaması olduğunu belirten Böke, “Olmayan bir parayı varmış gibi satıyorlar. Şu ana kadar BES’te birikmiş olan para zaten tasarruf sahiplerinin tercihleri ışığında farklı yatırım araçlarına yatırılmış durumda.
Var olan BES birikimlerinin yüzde 50’den fazlası kamu kağıtlarına yatırılmış, kalanı da kabaca hisse senedi ve tahvile yatırılmış. Yani buradaki paranın tamamının kamu kağıdına yatırılması onun karşılığı olarak da Hazine’nin reel sektöre aktarması gibi bir formül düşünülüyorsa, bu imkansız.
Eğer kamu sigorta şirketlerini tek çatı altında birleştirerek bir anda Türkiye’de tasarrufların artacağı ve BES’e katılımın artacağı düşünülüyorsa onun da ne derece imkansız olduğu açık. Halk açlıkla, işsizlikle, gelir kaybıyla baş başa bırakılmışken hangi parayla yeni birikim yapıp BES’e girecek? Bu gerçeklerden bihaber bir iktidar var karşımızda.” açıklamasında bulundu.
“Vatandaş bu güne kadar fonların başına ne geldiğini, o biriken tutarların nasıl amacı dışında birilerine aktarıldığını bildiği için de büyük bir telaş ve güvensizlik yaşıyor.” diyen Böke, “Bu da vatandaşı güvenli liman arayışına itiyor. Bu müthiş güvensizlik, bu açıklamalarla daha da besleniyor. İktidara güvensizlik nedeniyle vatandaş dövize yöneliyor. Şu anda bankalarda döviz mevduatının toplam mevduatın yüzde 50’sinin de üzerine çıkmış olması bir tesadüf değil.
Son olarak şunun da altını çizelim. İktidar böyle bir fon oluşsa veya mevzuata ve ekonomik gerçeklere rağmen böyle bir parayı kullanmaya kalkışsa bile vatandaş paranın kimler için kullanılacağını da çok iyi biliyor. Kaygısı ondan. İddia edildiği gibi uzun vadeli faydalı ve üretken yatırımlara gitmeyecek. Bugüne kadar Hazine kaynakları hep ranta dayalı yandaş fonlamasına, bir avuç iş adamına ve onların rant projelerine aktarıldı.” ifadelerini kullandı.
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı da konu hakkında düşüncelerini dile getirdi.
Bu durumu vatandaşın birikimine el koyma hareketi olarak tanımlayan Paçacı, “Zaten Bireysel Emeklilik Fonu’ndaki paraların yaklaşık yüzde 80’i Hazine bonosu ve devlet tahvilinde. Yani kullanılmış. Böyle bir kaynak var da, kenarda duruyor değil. İkincisi, eğer farklı bir şekilde değerlendirmek isteniyorsa, SPK Kanunu’nda bir değişiklik yapmak lazım. Fonların kullanımını SPK Kanunu belirliyor.” açıklamasında bulundu.
“Bireysel emeklilik yoluyla fona katılan insanların bu parası geleceklerinin güvencesidir.” diyen Paçacı, “Eğer devlet olarak siz buna el koyup, üç beş tane yandaş firmaya, işletmeye bunu uzun vadeli ve düşük vadeli kredi olarak düşünürseniz ve bu niyetinizi ortaya koyarsanız bu, devlete olan güveni sarsar. Böyle bir işlemde devlete olan güveni ortadan kaldırırsınız. Böyle bir uygulama panik yaratıp, bireysel emeklilikten çıkmayı hızlandırabilir.
Yüzde 80’i zaten Hazine bonosunda. O yüzden ‘biz yeni katılanların ortaya koyacağı fonlardan bunu yapacağız’ diyorlarsa, bundan sonra gelecekleri caydırırlar. Böyle bir karar aldıktan sonra BES’e yeni girişler olacağını hesaplıyorlarsa, orada da yanılıyorlar çünkü böyle bir yapıya hiç kimse girmez.” ifadelerini kullandı.
Önceki yıllarda çalışanlar kademeli olarak zorunlu BES uygulamasına tabi tutulmuştu. 31 Ağustos 2020 itibarıyla zorunlu BES uygulaması sonucu fonda 10.1 milyar TL (güncel kurla 1,3 milyar dolar) birikti. Zorunlu BES uygulamasında toplamda 6,4 milyon kişi tasarruf ediyor.
Emeklilik Gözetim Merkezi verilerine göre zorunlu BES uygulamasına devam eden çalışan sayısına en fazla sahip olan şirket Ziraat Hayat ve Emeklilik, an itibarıyla firmada 1 milyon 131 bin 428 bin kişinin zorunlu BES tasarrufu birikmeye devam ediyor. Poliçe sayısında en fazla cayma ise 2 milyon 874 bin 489 kişi ile Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş’de görülmüş.
