İSTANBUL (AA) – Menna, AA muhabirine Kuveyt-Türkiye ilişkileri ve Kuveyt Emiri Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın bugünkü Türkiye ziyaretine dair değerlendirmelerde bulundu.
Kuveyt Emiri Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın iki ülkenin diplomatik ilişkilerinin 60. yılında Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretin mevcut işbirliğinin daha da güçlendirilmesi açısından önem arz ettiğini ve 16 Aralık 2023’te göreve başlamasından bu yana Arap dünyası haricindeki ilk yurt dışı resmi ziyaret olduğunu belirten Menna, iki ülke arasındaki ilişkileri “iyi ve köklü” olarak nitelendirdi.
Menna, “Bu ziyaret, Emir Meşal’in büyük, kardeş ve dost bir ülkeyle ilişkilerini geliştirmeye ve ilerletmeye verdiği önemin bir göstergesidir.” dedi.
Türkiye’nin, 1990’da Irak işgaline uğradığı dönemde Kuveyt’in özgürlüğü ve bağımsızlığına olan desteğini ilan ettiğine işaret eden Menna, Irak güçlerinin Kuveyt’ten çekilmesinin ardından merhum Kuveyt Emiri Cabir el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın Kasım 1991’de Ankara’yı ziyaret ettiğini hatırlattı.
Kuveytli akademisyen, dönemin Kuveyt Emirinin ülkesinin Türkiye’nin Kuveyt’in hukukuna gösterdiği dayanışmadan duyduğu memnuniyeti dile getirdiğini belirterek, sonraki dönemlerde de taraflar arasındaki ilişkileri dikkat çekici seviyede geliştiren çeşitli düzeylerde ziyaretlerin sürdüğünü söyledi.
İki ülke ilişkilerinin “daha sonra Kuveyt’in Türkiye’deki yatırımları ve Türk şirketlerinin Kuveyt’te havalimanı inşası ve limanlardaki faaliyetleriyle gelişip ekonomik boyut kazanmaya başladığını” aktaran Menna, şöyle devam etti:
“Kuveyt ile Türkiye, en önemlisi Filistin olmak üzere bölge ve dünya meselelerine ilişkin birçok ortak tavır sergiliyor. Türkiye ve Kuveyt, herhangi bir dışlayıcı veya düşmanca eylemi tercih etmeyen, bunun yerine diyaloğu ve güç kullanmamayı önceleyen siyasi pozisyonları paylaşıyorlar. Her ikisi de sonuncusu 7 Ekim 2023’ten bu yana süren saldırılar olmak üzere İsrail’in Gazze’ye yönelik tekrarlanan saldırılarını kınıyor. Hem Ankara hem de Kuveyt, Filistinlilerin yerinden edilmesini ve Gazze Şeridi’ndeki yerleşim yerlerini ve altyapıyı hedef alan ve Filistinli siviller arasında ölüm ve yaralanmalara yol açan İsrail saldırılarını güçlü bir şekilde kınadıklarını defalarca dile getirdi.”
“Türkiye’nin tutumu gurur verici”
Menna, “Türkiye’nin bu konudaki tutumundan gurur duyduğunu” ifade ederek, “Kuveyt, Filistin devleti kurulmadığı sürece ilişkilerin normalleşmesini veya İsrail’in tanınmasını reddediyor.” diye konuştu.
Kuveytli akademisyen, “Kuveyt vatandaşlarının 1991’den sonra Türkiye’ye olan yoğun teveccühü, tarihi, dini ve kardeşlik bağlarımızın olduğu bu aziz ülkede turizm ve mülk edinme açısından buranın onlar için cazip olduğunu gösteriyor.” İfadelerini kullandı.
– Diplomatik ilişkilerin 60. yıl dönümünde gerçekleşen ziyaret
Kuveyt Emiri’nin iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 60. yıl dönümünde gerçekleşen ziyareti, 7 yıl aradan sonra Kuveyt’ten Türkiye’ye emir düzeyindeki ilk ziyaret niteliğini taşıyor.
Ticaret, savunma sanayisi, turizm ve yatırım konularında çok boyutlu işbirliği mekanizmalarına sahip iki ülke arasında bölgesel meselelerde barış ve istikrarın korunmasına yönelik görüş ve vizyon birliği bulunuyor.
Türk ve Kuveytli yetkililer, bölgede ve dünyada yaşanan gelişmelerin iki ülke için daha sık ve düzenli diyaloğu zorunlu kılmasıyla yakın diyalog ve işbirliğini artırıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kuveyt Emiri Sabah’ın iki ülke arasındaki dostluğu pekiştirme iradesi, ilişkileri farklı kulvarlarda derinleştirme arayışlarını destekliyor.
İsrail-Filistin meselesi, bölgesel anlamda istişare edilecek en önemli konu
Kuveyt Emiri Sabah’ın ziyareti çerçevesinde yapılacak görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra Gazze’deki durum ve İsrail’in Gazze’ye saldırıları başta olmak üzere bölgesel gelişmeler de istişare edilecek.
İki ülkenin ortak pozisyona sahip bulunduğu İsrail-Filistin meselesi, bölgesel anlamda ele alınacak en önemli konu olarak görülüyor.
İkili gündemde ise ticaret, savunma sanayisi, turizm ve yatırım gibi konuların olduğu önemli başlıklar bulunuyor.
Kuveyt’le ekonomi, ticaret, inşaat, sağlık, turizm, enerji ve savunma sanayisi gibi alanlarda mevcut işbirliğinin daha da güçlendirilmesi hedefleniyor. Bu bağlamda taraflar arasında yeni anlaşmalar imzalanacak.
Türkiye’nin Kuveyt’te inşaat sektöründe üstlendiği projelerin değeri 9,2 milyar dolar
Kuveyt Haber Ajansının (KUNA) Emir Sabah’ın ziyaretine ilişkin haberinde de Türkiye ile ilişkilerin geçmişine dair 1983’te ekonomi, sanayi ve teknik alanlarında, 1988’de de yatırım teşviki anlaşmasının imzalandığı bilgisi paylaşıldı.
Haberde Türk-Kuveyt Ortak İşbirliği Komitesinin ilk toplantısının Ekim 2013’te düzenlendiği ve çeşitli alanlarda 62 anlaşmanın imzalandığı bildirildi.
Kuveyt ile Türkiye’nin ticaret hacmi 2023’te yaklaşık 700 milyon dolara ulaşırken sektörel çeşitlendirme ve yeni işbirliği mekanizmalarıyla karşılıklı ticaret ve yatırımların artırılması hedefleniyor.
KUNA’ya göre Türkiye’de Kuveyt’e ait 400’den fazla şirket, Kuveyt’te de 50 civarında Türk şirketi faaliyet yürütüyor.
Kuveyt’teki Türk şirketleri, çoğunlukla inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor. Bu firmalar Kuveyt’in yeni uluslararası havalimanı da dahil 50 proje çalışması yaptı. Bugüne kadar Türkiye’nin Kuveyt’te inşaat sektöründe üstlendiği projelerin değeri 9,2 milyar dolara, Kuveyt’in Türkiye’deki doğrudan yatırımlarının değeri de 2 milyar dolara ulaştı.
Kuveyt yönetiminin 2035 vizyonu çerçevesinde yeni yatırımlar ve projeleri hayata geçirip petrol gelirine bağımlılığı azaltma hedefi doğrultusunda girdiği dönüşüm sürecine Türk firmalarının daha fazla katkı sağlaması hedefleniyor.
Türkiye, bir taraftan da Kuveyt vatandaşlarının turizm, tedavi ve emlak yatırımlarında en fazla tercih ettiği ülkelerin başında geliyor. Kuveyt, nüfusuna oranla Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke konumunda ve Kuveyt vatandaşları Türkiye’de emlak satın alan yabancılar sıralamasında ilk 10’da yer alıyor.
Türkiye, 2023’te yaklaşık 400 bin Kuveytli turiste ev sahipliği yaparken Türk vatandaşlarının da Kuveyt’i turizm destinasyonu olarak görmesi hedefleniyor.
Muhabir: Muhammed Yusuf,Ömer Erdem