Dünyanın plastikle sınavı sürüyor. Tüketimi artıkça çevreye verdiği zarara ek olarak insanda da kanser, otizm ve obeziteye neden olan plastikte son durum ne? Son 3 yıldır “Sıfır Atık Projesi”ni hayata geçiren Türkiye’de “190 bin ton plastik atık” oluşumu engellendi. Plastik poşet kullanımı yüzde 80 azaldı. Üstelik yakın gelecekte yeni kanunla Türkiye Çevre Ajansı da kurulacak. Ancak son çalışmalar, insanın plastik tüketiminin yıllık 250 gram olduğuna işaret ediyor. Geride kalan 50 yılda da canlı türlerinin popülasyonları yüzde 68 azaldı.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın (WWF) açıkladığı “Yaşayan Gezegen Raporu 2020: Biyolojik Çeşitlilikteki Düşüş Eğrisini Tersine Çevirmek” başlıklı rapor dikkat çekici bilgiler içeriyor. Raporda yer alan “Küresel Yaşayan Gezegen Endeksi: 1970-2016” verilerine göre küresel ölçekte gözlemlenen 4392 türü temsil eden 20 bin 811 popülasyonun ortalama miktarı yüzde 68 oranında azaldı. Bu, daha yalın bir ifadeyle son 50 yılda canlı türlerinin popülasyonlarının yüzde 68 oranında azaldığını ortaya koyuyor. Rapora göre; doğa, dünyanın her köşesinde milyonlarca yıldır tanık olmadığımız bir hızla kayboluyor. Veriler, sağlığımız ve biyoçeşitlilik açısından zamanın daraldığını gösteriyor. İnsanın yol açtığı doğa yıkımı, sadece yaban hayatı değil, insanlığı da “sağlıksız insan” felaketine sürüklüyor. Covid-19 gibi küresel salgınlara neden olarak; sürdürülemeyen tarım, ormansızlaşma ve yasadışı yaban hayatı ticaretine işaret ediliyor.
Dünya geneli gibi Türkiye de biyoçeşitlilik ve doğal hayat açısından sıkıntıda… Raporda WWF Küresel Direktörü Marco Lambertini “Doğa ile bozulan ilişkimizin açık bir göstergesi olan Covid-19 salgını, biz insanların sağlığı ile gezegenimizin sağlığı arasındaki derin ilişkiyi gün yüzüne çıkardı” mesajı veriyor. Yine WWF’nin yeni çalışmasına göre; insan her hafta 5,25 gram plastik tüketiyor. 1 ayda 21, 1 yılda 250 gram. Şu an dünyada her yıl 300 milyon ton plastiğin çevreye salındığını belirten Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan ise “Okyanuslarda her yıl 8 milyon ton plastik çevreye salınıyor. Bu plastikler de bir şekilde insan vücuduna giriyor. Maruz kaldığımız plastik tüketim miktarı arttıkça karaciğer kanseri, kısırlık, otizm, tiroit ve pankreas bozuklukları, metabolik sendrom ve obeziteye yol açıyor” dedi.
2020’de Türkiye’de plastikle mücadelede önemli gelişmeler oldu. Ancak belirlenen hedefe ulaşmak için yeşil mücadele sürüyor. TBMM Genel Kurulu’nda geçen gün Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2021 yılı bütçesi üzerine konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Meclis’in bu yıl Türkiye’de çevrecilik konusunda çok önemli bir kanun çıkaracağını belirterek “Türkiye Çevre Ajansı kurulacak” dedi. 2017’de başlatılan Sıfır Atık Projesi’ne değinen Kurum “Plastik poşet kullanımını yüzde 80 oranında azalttık ve 190 bin ton plastik atığın oluşumunu engelledik. İnşallah 2023 yılına kadar tüm Türkiye’de Sıfır Atık Sistemi’ni kuracağız” diye konuştu.