Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
ilişkili haberler
Cehennem olsa gelen, Göğsümüzde söndürürüz. / M. Akif Ersoy
Bayrakla dertleşen toprakla birleşen can verip devleşen BİRİLERİ VAR…
”Eş hele dağları örten karı, Ot değil onlar dedenin saçları.”
Anaların yüreğine ateş, Yiğitlerin kaderine buz düştü… Mekanın cennet olsun Kahraman, Yiğit Türk askeri!Bugün 22 Aralık 2018 Bundan Tam 103 Yıl Önce 90 Bin Vatan Evladının 90 Bin Yiğidin 90 Bin Ana Kuzusunun 90 Bin Fidanın Vatan Uğruna Hakka Yürüdüğü Tarihtir.Sarıkamış hava soğuk her yer beyazdı,beyaz bir kalem kaderimizi yazdı,okuyamadık diye birbirimize güldük.Gülerken donduk,bembeyaz öldükOnlar dondu Yüzyıldır Biz yandık… Ruhlarına El FatihaSarıkamış yaramdır,borandır Sarıkamış Sarıkamış ayazdır,destandır Sarıkamış Tam doksan bin ANADIR Sarıkamış… RABBİM ŞEHADETLERİNİ KABUL EYLESİNÖyle bir üşüdün ki ebediyen yanmazsın diyordu şair. Vatan için kefenleri kar olan kahramanlarMemed yetim memed aşık potini var, delik deşik anası elinde beşik memed yatar kar altında Vatan size minnettarSarıkamış’ta bu vatan için gözünü kırpmadan şehadete yürüyen şanlı askerlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz..İçim dışım çığ tutar. Sarıkamış yalandır … Sarıkamış ayazdır destandır Sarıkamış…. Sarıkamış Evlattır tam doksan bin. Tam doksan bin Anadır Sarıkamış… Yaradır Sarıkamış. Borandır Sarıkamış. Destandır Sarıkamış. Sarıkamış Sevgi ver Rahmetle anıyoruz !Ve yine geldik sadece bir günlük anılan tarihi güne Sarıkamış 90.000 ana kuzumuzu Rahmetle anıyoruz. Mekânları cennet olsun103 yıl önce bugün Sarıkamış’ta kardan kefenlere bürünen aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz. Ruhları şâd olsun.Korkusuzca ölüme yürüyen kefensiz kahramanlarımızı unutmadık, unutmayacağız! Minnet ve saygıylaKulağımıza okunduğunda ilk ezan, Şehitlik defterine adımız yazıldı. Yemen’de yandık, Sarıkamış’ta donduk, Yiğitçe,Mertçe,Mehmetçe… Sarıkamış Şehitlerini, şehadetlerinin 103. yıldönümünde rahmetle, minnetle ve saygıyla yâd ediyorum.
SARIKAMIŞ HAREKATI NEDİR?
Sarıkamış Harekâtı (22 Aralık 1914), I.Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış’ta gerçekleşen kara çatışmalarından biridir. Başarısızlıkla sonuçlanan bir askeri girişimdir. Kasım 1914’te Azap ve Köprüköy’e saldıran Rusların, 3.Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa tarafından mağlup edilip dağıtılmıştır. Hasan İzzet Paşa dağılmış Rus ordusunu yakalamak yerine orduyu 15 kilometre geri çekmiştir.
Hali hazırda dağıtılmış olan Rus ordusunu yok edip Bakü Petrollerine ulaşmak ve Alman İmparatorluğu’nun sanayi ihtiyacını karşılamak harekâtın amaçlarından biridir. Ayrıca 1877’deki 93 Harbi, Osmanlı İmparatorluğu’nun yenilgisi ile sonuçlanınca Batum savaş tazminatı olarak Rusya’ya verilmiş, Sarıkamış, Kars, Ardahan ve Artvin de Berlin Antlaşması ile Rusya’ya bırakılmıştı. Bu yurt topraklarını geri almak amacıyla, 1914 yılında dönemin Başkomutan Vekili olan Enver Paşa, 19 Aralık tarihinde “Sarıkamış Harekâtı” planlarını kurmaylarına sundu. Osmanlı ve Alman kurmay heyeti planı kabul etmiştir.
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisinde yer alan bilgilere göre; Türk ordusunun Sarıkamış’ta 90.000 şehid verdiği neredeyse genel bir kabul halini aldıysa da bu doğru değildir. Şehid sayısı konusunda en güvenilir tesbit Ruslar’a aittir. Zira şehid naaşları, karların erimeye başlaması üzerine Rus yetkililerinin nezareti altında müslüman köylülerden oluşturulan işçi grupları vasıtasıyla toplanıp imamlar gözetiminde icra edilen dinî merasimin ardından toplu mezarlara defnedildi. Büyük bir ciddiyetle yürütüldüğü anlaşılan defin işlemlerinin tamamlanmasından sonra her bir mezarın başına oraya kaç şehid defnedildiğini gösteren bir tabela asıldı. Böylece 18.000’i Sarıkamış civarında olmak üzere toplam 23.000 şehitdin defnedildiği tesbit edildi (Maslofski, s. 152). Ancak bunların dışında naaşlarına ulaşılamayanlarla 11. Kolordu’nun Aras vadisinde verdiği şehidler de vardı. Bunlar da göz önüne alındığında toplam şehid sayısının Üçüncü Ordu Kurmay Başkanı Felix Guse’nin de ifade ettiği gibi 30.000 civarında olduğu anlaşılır (Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi, s. 41).
General Yudeniç’in günlüğünde ifade edildiğine göre 200 kadarı subay olmak üzere 20.000 civarında Türk askeri de esir edilmişti. Rus savaş raporlarına göre sadece 9. Kolordu’dan esir alınan 200’den fazla subay ve 6000 asker vardı. 9. Kolordu Kumandanı Ali İhsan Latif Paşa da üç tümen kumandanı ve bütün karargâhıyla birlikte esirler arasındaydı (Nikolski, s. 92, 94, 97). Rus basını onun esaretini abartılı bir şekilde duyurdu. Hakkında küçültücü ifadelere yer vererek 30.000 kişiyle birlikte esir düştüğünü yazdı (İhsan Latif, s. 6-7). Osmanlı basını ise bu haberleri yalanlayarak gerçeği kamuoyundan saklama yoluna gitti. Götürüldükleri kamplarda yaralarına bakılmayan ve çok kötü şartlarda tutulan esirlerin önemli bir bölümü hayatını kaybetti. Sağ kalanlar ise Bolşevik İhtilâli’nden sonra dönebildi. Şehidler ve esirlerden başka etraftaki köylere dağılanlar, hastalar ve yaralılar da vardı. 8 Şubat 1915 tarihli kayıtlara göre hastahanelerde 15.808 hasta ve yaralı bulunuyordu (Birinci Dünya Harbinde, II, 476). Özellikle tifüs çok can almıştı. Hâfız Hakkı Paşa da Erzurum’da bu hastalıktan ölenler arasındaydı (12 Şubat 1915).
Ruslar’ın kayıpları da çok fazlaydı. General Yudeniç’e göre Ruslar 26.000 asker kaybetmişti ve bunların bir kısmı donarak ölmüştü (Shaw, s. 834). General Maslofski’nin verdiği rakamlar biraz daha ayrıntılıdır. Ona göre 20.000’den fazla ölü, yaralı ve hasta, 9000’den fazla donarak ölen vardı (Umumî Harpte Kafkas Cephesi, s. 149). Kumanda kademesinin deneyimli subayları da ölenler arasındaydı. Bu kayıplara esir düşen 2000’in üzerindeki Rus askeri de ilâve edildiğinde Rus ordusunun uğradığı toplam zayiatın 30.000 civarında olduğu ortaya çıkar. Sarıkamış macerası aslında abartıldığı ölçüde yüksek kayıp rakamları ile değil Osmanlı Devleti’nin askerî gücünün müttefiklerinin savaş hedefleri uğruna heba edilmesinin bir göstergesi olarak tarihteki yerini almalıdır.
