Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
ilişkili haberler
ANKARA (AA) – Araştırma kapsamında, Dominika sularında farklı derinliklere mikrofon yerleştirerek, yaklaşık 200 ispermeçet balinasından ses örnekleri toplandı. Bu balinalardan işaretlenmiş olanların ise iletişim kurarken bulundukları durumlar incelendi.
Araştırmada, Dominika İspermeçet Balinası Projesi (DSWP) verileri ve bu verilerin analizi için Doğu Karayipler 1 (EC-1) sürüsünden toplanan 8 bin 719 ses verisi kullanıldı.
Çalışmada, 21 farklı tıklama sesi türünden derlenen ve “koda” adı verilen ses verilerinin, bu balinaların iletişim dilinin insanlarınkine benzer bir yapıya sahip olduğunu ortaya koydu.
İletişim kuran balinaların çıkardıkları seslerin daha önce düşünülenden çok daha detaylı fonetik bir alfabe oluşturduğunu saptayan araştırmacılar, kodaların tam anlamlarını belirleyemese de bu seslerin insanların kullandığı kelime ve cümlelere benzediğini kaydetti.
Araştırmacılar, incelenen kodaların 4 farklı unsurdan oluştuğunu ortaya çıkardı.
Kodaların anlamlarının, farklı durumlarda ve diğer dilsel bileşenlere göre değişim gösterdiğini belirten araştırmacılar, bu seslerin avlanma, dinlenme, keşif ve beslenme durumlarında farklı anlam ve yapılara sahip olduğunu kaydetti.
Araştırmacılar, balinaların kalıplaşmış diziler halinde 3 ila 40 geniş bantlı tıklama sesi kullandığını belirterek, balinaların bu sesleri birbiriyle ilişkili ve çoklu iletişim esnasında kullandıklarını belirledi.
Araştırmacılar ayrıca söz konusu ses yapılarının balinalar arasında taklit edilip aktarıldığını da gözlemledi.
Çalışmanın başaraştırmacısı Pratyusha Sharma, bu fonetik alfabenin balinalar tarafından sayısız farklı kombinasyonda kullanılabileceğini kaydetti.
Balinaların sabit bir koda kümesine sahip olmadıklarını belirten Sharma, “Bu da balinaların çok daha geniş bir iletişim sistemine sahip olmasını mümkün kılıyor.” dedi.
Araştırmacılardan David Gruber de balinaların dillerini anlamak için ilk adımların atıldığını ve gelişen yapay zeka teknolojileri ile bu dillerin analizlerinin hızlanacağını umduğunu ifade etti.
Araştırma “Nature” dergisinde yayımlandı.
Muhabir: Irmak Akcan
