Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hükümete yönelik mektupta şu ifadeleri kullandı:
1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca, enflasyon hedefine
ulaşılamaması halinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) hedeften sapmanın
nedenlerini ve alınması gereken önlemleri Hükümet’e yazılı olarak bildirmesi ve kamuoyuna
açıklaması gerekmektedir. 2022 yılı enflasyonu hedef aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu
çerçevede, enflasyonun hedeften sapmasının nedenlerini açıklayan 2023 yılının ilk Enflasyon
Raporu ile enflasyon hedefine ulaşmak için uygulanacak para politikasını özetleyen 2023 Yılı Para
Politikası ve Liralaşma Stratejisi metinlerini ekte bilgilerinize sunuyoruz.
2022 yılında TCMB’nin tüm politika araçlarında kapsamlı bir gözden geçirme süreci
yürütülmüştür. TCMB’nin bütünleşik politika çerçevesi olan Liralaşma Stratejisi atılacak adımlara
dair etki analizlerine dayalı olarak oluşturulmaktadır. Uygulanan stratejinin, kalıcı fiyat istikrarı
için iki ön koşul olan finansal sistemde Türk lirasının ağırlığının yapısal olarak artırılması ve cari
fazla kapasitesi oluşturulması açısından destekleyici etkileri olmuştur.
Çeşitlendirilmiş rezerv kaynaklarıyla güçlendirilen TCMB rezervleri, yüksek enerji
fiyatları ve finansal oynaklıklar nedeniyle küresel çapta yaşanılan büyük rezerv kayıplarına
rağmen artış göstermiştir. Ülke para takası anlaşmalarının etkinleştirilmiş kullanımı sayesinde
yerel parayla ticaret yaygınlaşırken, Döviz piyasalarının da uzun dönemde daha dengeli bir yapıya
kavuşması yönünde önemli gelişmeler gözlenmiştir. Etkin rezerv politikasının liralaşma
adımlarıyla desteklenmesi sonucunda mevduattaki Türk lirası payında güçlü bir artış eğilimi
gerçekleşmiştir.
Hedefli kredi, likidite, karşılıklar ve teminat politikalarının kredilerin büyüme hızı,
kompozisyonu ve iktisadi faaliyetle buluşması açısından önemli etkileri olmuştur. Rusya-Ukrayna
Savaşı sonrasında ani artış gösteren kredi büyümesi kontrol altına alınmış, kredilerin
kompozisyonunda ticari, KOBİ, yatırım ve ihracat kredilerinin payı tarihsel yüksek seviyelere
ulaşmıştır. Küresel iktisadi faaliyetteki zayıflama sürecinin getirdiği risklere karşı finansman
maliyetlerinin uygunluğu yoluyla yatırım ve cari fazla kapasitesinin desteklenmesi sağlanmıştır.
Savaşın etkisiyle yükselen ticari kredi ve tahvil faizleri, alınan etkin önlemlerle önemli oranda
gerilemiştir. Böylelikle parasal aktarımın güçlendirilmesi sağlanmıştır. Tüm bunlar sonucunda,
enerji fiyatlarının etkileri dışlandığında, 2022 yılında cari fazla kapasitesi geliştirilmiştir.
Uygulanan etkin politikalarla kalıcı fiyat istikrarının önündeki yapısal sorunların
giderilmesi yönünde önemli kazanımlar elde edilmiştir. Buna ek olarak, söz konusu politikaların
olumlu sonuçlarının görülmesi ve küresel enerji fiyatlarının da görece istikrar kazanması ile
birlikte yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonda kademeli bir yavaşlama süreci başlamıştır.
Aylık enflasyon oranlarındaki yavaşlama manşet ve çekirdek enflasyon, enflasyon yayılımı ve
beklentileri ile ana eğilim göstergelerinin önemli oranlarda gerilemesine yol açmıştır.
TCMB, 2023 yılında Liralaşma Stratejisi’ni tüm unsurlarıyla veri odaklı ve etki
analizlerine dayalı olarak kararlılıkla uygulamaya ve geliştirmeye devam edecektir. Mevduatta
liralaşma oranının yılın ilk yarısı itibarıyla yüzde 60’a çıkarılması ve yılın geri kalanında
liralaşmadaki artış sürecinin devam etmesi hedeflenmektedir. Bankaların teminat, fonlama ve
kredi kanallarını kullanım imkanları liralaşma hedefleri doğrultusunda kalibre edilecektir. Türk
lirası likidite yönetiminde Açık Piyasa İşlemleri fonlama kanalının temel unsuru haline getirilerek,
bu kanalla yapılan fonlamanın payı kademeli bir şekilde artırılacaktır. Kredilerin büyüme hızı ve
kompozisyonunun 2023 yılında öngörülen enflasyon patikasıyla uyumlu olması sağlanacaktır.
Kredilerin yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlayı artıran faaliyetleri destekleyecek
şekilde kullanımını öngören hedefli kredi anlayışı güçlendirilerek uygulanacaktır. Rezerv
kaynakları çeşitlendirilmeye ve TCMB rezervleri artırılmaya devam edilecektir. Politika
çerçevesinin, döviz piyasalarında arz ve talebin sağlıklı ve istikrarlı bir denge içinde serbest piyasa
koşullarında oluşumuna katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
TCMB, fiyat istikrarını kalıcı şekilde tesis etme hedefi doğrultusunda geliştirdiği Liralaşma
Stratejisi’ni kararlılıkla uygulamaya devam edecektir. Türkiye Ekonomi Modeli çerçevesinde
oluşturulan yüksek eşgüdümün desteğiyle tüketici fiyatları yıllık artış oranının Enflasyon Raporu
öngörüleriyle uyumlu düzeye gerilemesi sağlanacaktır.
