Kauçuk Dergisi Kauçuk Dergisi
Küresel askeri harcamalar rekor seviyeye ulaşırken Türkiye’de askeri harcamalarda yaşanan düşüş dikkat çekti.
Türkiye’nin askeri harcamaları 2022’de üst üste üçüncü kez düşerek 10,6 milyar dolar seviyesine geriledi. Bu rakam, 2021’e göre yüzde 26’lık bir düşüşe işaret ederken son 19 senenin en düşük seviyesi kaydedilmiş oldu.
Türkiye’nin askeri harcamaları 2019’da 20,4 milyar dolarla rekor seviyeye yükselmişti. Harcamalar bu yıldan itibaren her yıl gerileme kaydetti. 2020’de harcamalar 17,5 milyar dolar seviyesine, 2021’de ise 15,6 milyar dolara geriledi.
Türkiye’nin askeri harcamaları 2003 yılında 10,3 milyar dolarla ilk kez çift haneli seviyelere yükselmişti. O dönemden sonra harcamalarda yükseliş ivmesi kaydedilmişti.
SIPRI verileri Türkiye’nin askeri harcamalarının milli gelire oranının da gerilediğini gösterdi. 2022 itibariyle Türkiye’nin askeri harcamalarının milli gelire oranı yüzde 1,2 oldu. Böylelikle askeri harcamaların milli gelire oranı bakımından ise 1960’tan bu yana en düşük seviye görüldü. Türkiye’nin askeri harcamalarının milli gelire oranı 1975 yılında yüzde 5,1 ile rekor seviyeye yükselmişti.
Ukrayna-Rusya savaşı küresel rekor getirdi
Küresel askeri harcamalar, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın etkisiyle 2022’de yüzde 3,7 artarak 2,24 trilyon dolar ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.
Merkezi Stokholm’de bulunan bağımsız araştırma kuruluşu Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) verilerine göre, küresel askeri harcamalar, geçen yıl rekor seviyeye ulaşmasına karşın enflasyon nedeniyle yavaşlama gösterdi.
Avrupa’da askeri harcamalardaki yüzde 13’lük keskin büyüme etkili oldu.
Avrupa’nın 345 milyar dolarlık askeri harcamaları ilk kez, 1989’da soğuk savaşın bittiği dönemdeki harcamayı geçti. Avrupa’da Finlandiya’nın askeri harcamaları yüzde 36, Litvanya’nın yüzde 27, İsveç’in yüzde 12 ve Polonya’nın yüzde 11 arttı.
Rusya’nın askeri harcamaları 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 9,2 artışla 86,4 milyar dolar oldu. Bu rakam, Rusya’nın GSYH’sinin yüzde 4,1’ini oluşturdu.
Ukrayna’nın askeri harcamaları, 44 milyar dolarla SIPRI kayıtlarındaki en yüksek yıllık harcama olarak hesaplandı ve yüzde 640 artış gösterdi. Ukrayna ekonomisinin savaş nedeniyle aldığı hasar sonucu bu miktar, ülkenin 2022’deki GSYH’sinin yüzde 34’ünü oluşturdu.
ABD, dünyanın en büyük askeri harcama yapan ülkesi
ABD’nin askeri harcamaları ise geçen yıl artan enflasyona rağmen yüzde 0,7 artışla 877 milyar dolar oldu. Küresel askeri harcamanın yüzde 39’unu oluşturan ABD, bu kapsamda ilk sırada yer aldı.
ABD’nin 2022’de askeri harcamalarındaki artışta Ukrayna’ya sağladığı 19,9 milyar dolarlık finansal askeri destek de etkili oldu.
Asya bölgesinde Çin ve Japonya askeri harcamaların lideri
Dünyanın en büyük ikinci askeri harcama yapan ülkesi konumundaki Çin, geçen yıl askeri harcamalara 292 milyar dolar ayırdı.
Çin’in askeri harcamaları, 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 4,2 arttı ve 28 yıldır üst üste büyüme gösterdi.
Japonya 2022’de 46 milyar dolarlık askeri harcama gerçekleştirdi. Bir önceki yıla göre yüzde 5,9 artan rakam, Japonya’nın GSYH’sinin yüzde 1,1’ini oluşturdu. Ülkenin 2022’deki askeri harcamaları, 1960’dan beri görülen en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti.
Hindistan, 81,4 milyar dolarla 2022’de en fazla askeri harcama yapan dördüncü ülke oldu. Hindistan’ın bu alandaki harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 6 arttı.
Suudi Arabistan, 75 milyar dolarlık askeri harcamayla beşinci sırada yer aldı.
NATO üyelerinin askeri harcamaları 1,23 trilyon dolar
NATO üyelerinin askeri harcamaları, geçen yıl yüzde 0,9 artışla 1,23 trilyon dolara ulaştı.
Orta ve Doğu Avrupa’da en yüksek askeri harcama yapan ülke 68,5 milyar dolarla Birleşik Krallık oldu. Bu rakamın tahmini 2,5 milyar dolarını Ukrayna’ya sağlanan finansal askeri destek oluşturdu.
Türkiye’nin askeri harcamaları ise geçen yıl 2021’e göre yüzde 26 azalışla 10,6 milyar dolar oldu. Türkiye, geçen yıl en fazla askeri harcama yapan ülkeler arasında 23’üncü sırada yer aldı.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Kıdemli Araştırmacısı Nan Tian, küresel askeri harcamalardaki artışı “giderek daha güvensiz olan bir dünyada yaşadığımızın işareti” olarak değerlendirdi.
Ülkelerin kötüleşen güvenlik ortamına karşı askeri harcamalarını artırdığını belirten Tian, “Ülkeler yakın gelecekte bu ortamın iyileşeceğini öngörmüyor.” ifadesini kullandı.
