Anasayfa / Plastik / Termoplastik ve Termoplastların sıcaklığa bağlı olan özellikleri

Termoplastik ve Termoplastların sıcaklığa bağlı olan özellikleri

Termoplastikler; ışıtıldıklarında yumuşayan, soğutulduklarında tekrar sertleşen plastik grubu. Zincir içinde kovalent, zincirlerarası van der walls bağlara sahiptir.

TERMOPLASTİKLER

Bütün polimerler düşük sıcaklıklarda yüksek bir katilik (elastik modülü ve kayma modülü yüksektir) gösterirler ve gevrektirler. Termoplastlar tekrar tekrar eritebilirler ve çözülebilirler. Bu da çevre koruma açısından özel bir anlam taşır. Münferit türleri birbirleri ile karıştırılmazlarsa, termoplastlar yeniden kazanım için mükemmel uygunluktadırlar. Yani teorik olarak birkaç bin yogurt kasesinden, bir çamurluk imal edilebilir.

Bir baska avantajları da çatlak ve kırıkların isi ile kaynatılabilmeleridir. Camlaşma sıcaklığı Tg (donma sıcaklığı) denilen belirli bir sıcaklık bölgesinin üzerinde zincir molekülleri belirli bir ışıl hareketlilik kazanırlar.

Böylece madde daha kolay bükülebilir hale gelir ve sünekleşir. Ancak sekonder bağlar ve hareket sonucu meydana gelen düğümlenmeler kaymayı engeller. Malzeme termo-elastik duruma geçer.

Termoplastlar sıcaklığa bağlı olan özelliklere sahiptir:

– Elastik modülü,

– Mukavemet,

– Süneklik.

Sicaklik daha da yükselirse, primer baglar teker teker çözülmeye baslar, molekül zincirleri parçalanir ve düsük moleküllü maddeler haline geçer. Malzeme hasara ugrar

Termoplastik Matrisler;

Termoplastik polimerlerinin çesitlerinin çok fazla olmasina ragmen matris olarak kullanilan poilimerler sinirlidir. Termoplastikler düsük sicakliklarda sert halde bulunurlar istildiklarinda yumusarlar. Termosetlere göre matris olarak kullanimlari daha az olmakla birlikte üstün kirilma toklugu, hammaddenin raf ömrünün uzun olmasi, geridönüsüm kapasitesi ve sertlesme prosesi için organik çözücülere ihtiyaç duyulmamasindan dolayi güvenli çalisma ortami saglamasi gibi avantajlari bulunmaktadir.

Bunun yanisira sekil verilen termoplastik parça islem sonrasi isitilarak yeniden sekillendirilebilir. Oda sicakliginda kati halde bulunan termoplastik sogutucu içinde bekletilmeden depolanabilir. Termoplastikler yüksek sertlik ve çarpma dayanimi özelligine de sahiptirler. Yeni gelismelerle termoplastigin sagladigi bu arti degerleri son dönem termoset matrislerinden 977-3 Epoksi ve 52450-4 BMI reçineleri de saglamaktadirlar.

Termoplastiklerin kompozit malzemelerde matris olarak tercih edilmemelerinin baslica nedeni üretimindeki zorluklarin yanisira yüksek maliyetidir. Oda sicakliginda düsük isleme kalitesi saglarlar, bu onlarin üretimde zaman kaybina yol açmasina neden olur. Bazi termoplastikleri istenilen sekillere sokabilmek için çözücülere ihtiyaç duyulabilir. Termoplastikler termosetlere kiyasla hammaddesi daha pahalidir. Devamli kullanim sicakliklari 60ºC ile 245ºC arasinda degisebilen termoplastik reçine çesitleri bulunmaktadir.

Baslangiçta amorf yapili reçinelerden polietersulfon (PES) ve polieterimid (PEI) matris olarak kullanilmaktaydi. Sonraki dönemde ise havacilik sektörü uygulamalari için çözücülere karsi dayanim önemli bir kriter olarak ortaya çikmistir. Bu ihtiyaç sonrasinda Polietereterketon (PEEK) and Polifenilen sulfid (PPS) gibi yari-kristal yapili plastik malzemeler gelistirilmistir. Ayrica sinirli oranlarda Poliamidimid (PAI) ve Poliimid gibi plastiklerde kullanilmaktadir.

Bu polimerler diger termoplastiklerden farkli olarak polimerizasyonlarini kür asamasinda tamamlarlar. En yogun çalismalar ise PA, PBT/PET ve PP gibi düsük sicakliklarda kullanilan polimerlerin üzerine yapilmistir. Tüm bu polimerlerin haricinde ABS, SAN, SMA (StirenMaleikAnhidrit), PSU (Polisülfon), PPE (Poifenilen Eter) matris olarak kullanilir.

Termoplastik reçineler malzemenin çekme ve egilme dayanimlarinin artirilmasi için kullanilirlar. Otomotiv sektöründe yaygin olarak kullanilan termoplastikler uçak sanayisinde de yüksek performansli malzeme çözümlerinde kullanilmaktadirlar. Çogunlukla enjeksiyon ve ekstrüzyon kaliplama yöntemleri ile üretilen termoplastiklerin üretiminde GMT (Glass Mat Reinforced Thermoplastics / Preslenebilir Takviyeli Termoplastik) olarak ta üretilmektedir (Bkz. kompozit malzeme üretim yöntemleri). Bu yöntemle hazirlanan takviyeli termoplastikler soguk plakalarin preslenebilmesi ve geri dönüsüm sürecine uygunlugundan dolayi özellikle otomotiv sektöründe tercih edilmektedir.

Termoplastikler termal enerji (isi) ve basinç uygulandiginda kolaylikla yumusuayan, deforme olabilen, akan bu durumda herhangi bir sekilde alabilen ve sogutuldugunda sertlesebilen malzemelerdir. Bu özelliklerinden dolayi geri dönüsüm yolu ile tekrar tekrar kullanilabilirler. Bu sekillendirme sirasinda herhangi bir kimyasal degisiklige ugramazlar. Bu özellikleri esasen termoplastiklerin molekül yapisindan ileri gelmektedir.

Termoplastikler lineer moleküllere sahiptirler. Lineer moleküllerde zinciri olusturan ünitelerin arasinda çok kuvvetli kovalent baglar bulunmaktadir. Moleküller arasinda ise fiziksel bir bag bulunmamaktadir. Sadece molekülleri bir arada tutan zayif elektrostatik çekme kuvvetleri vardir. Bu moleküller arasi kuvvet zincirlerinin birbirine göre hareketlerini engelleyen, isiya karsi duyarli bir kuvvettir. Dolayisiyla lineer molekül zincirlerinden olusan bir termoplastik isitildiginda moleküller arsindaki kuvvet zayiflar, molekül zincirleri birbirlerine göre hareket bakimindan sivilara benzer sekilde serbest haline gelir ve malzemeye bir kalipta kolayca sekil verilebilir.

Malzeme sogutuldugunda, moleküller arasi kuvvet büyür ve molekül zincirlerini verilen yeni sekilde dondurur. Ancak çok isi verilirse molekül zincirleri kopar ve malzeme özelliklerinde bir yipranma meydana gelir.Termoplastikleri, buharlasma ile bilesimlerinin degismemeleri sartiyla ile tekrar tekrar sekillendirmek ve kaynak yapmak mümkündür.

Bugün Dünyada en çok üretilen ve çok sayida kullanim alani bulunan termoplastiklerdir. Yedinci Bes Yilllik Kalkinma Plani Plastik özel Ihtisas Komisyonu raporunda baslica termoplastik çesitleri olarak asagida belirtilen plastikler verilmektedir.

  • Alçak ve yüksek yogunluklu polietilen
  • Lineer alçak yogunluklu polietilen
  • Yüksek molekül agirlikli polietilen
  • Polivinilklorür ve vinil kopolimerleri
  • Polistiren
  • Polipropilen
  • Termoplatik poliamid
  • Poliamid
  • Sulfon polimerleri
  • Polimetil penten
  • Fenilen oksit kökenli reçine
  • Asetal Hopolimerleri
  • Asetal kopolimerleri
  • Polikarbonat
  • Termoplastik polyester
  • Polibütilen
  • Poliüretan
  • Selülozikler
  • Stiren akrilonitril
  • ABS
  • Poliakrilat
  • Naylon
  • Nitril reçine
  • Polifenilen sülfit
  • Termoplastik elastomerler

Diğer Haber

Plastik atıklar sektörlere ham madde oluyor!

Plastik atıklar geri dönüşümle sektörlere ham madde oluyor. Bursa’da bir geri dönüşüm firması, kurduğu son …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir